鹿児島県昭和硫黄島の火山噴気孔周辺に生息する
Xenograpsus testudinatus の生物学的研究
著者
鈴木 廣志, 岩崎 起磨, 宇都宮 悠, 岩本 海美
雑誌名
南太平洋海域調査研究報告=Occasional papers
巻
56
ページ
37-40
別言語のタイトル
Biological Study of the Hydrothermal Crab,
Xenograpsus testudinatus Ng, Huang & Ho, 2000
(Crustacea: Decapoda: Brachyura: Grapsidae)
Inhabit in the Adjacent Water of
Showa-Iwojima, Southern Japan
㮵ඣᓥ┴◲㯤ᓥࡢⅆᒣᄇẼᏍ࿘㎶⏕ᜥࡍࡿ
Xenograpsus testudinatus ࡢ⏕≀Ꮫⓗ◊✲
㕥ᮌᘅᚿ࣭ᒾᓮ㉳☻࣭Ᏹ㒔ᐑᝆ࣭ᒾᮏᾏ⨾Biological Study of the Hydrothermal Crab,
Xenograpsus testudinatus Ng, Huang & Ho, 2000 (Crustacea:
Decapoda: Brachyura: Grapsidae) Inhabit
in the Adjacent Water of Showa-Iwojima, Southern Japan
SUZUKI Hiroshi, IWASAKITatsuki, UTSUNOMIYAYu and IWAMOTOAmami㮵ඣᓥᏛỈ⏘Ꮫ㒊
Faculty of Fisheries, Kagoshima University
せ᪨ 2011 ᖺ 5 ᭶ࠊ㮵ඣᓥ┴୕ᓥᮧ◲㯤ᓥᮾ᪉⣙ 3km ⨨ࡍࡿ◲㯤ᓥ࿘㎶ᾏᇦࡢⅆᒣᛶᄇẼ㏆࡛ ࣡࢞ࢽ⛉࢝ࢽ㢮ࡀⓎぢࡉࢀࡓࠋᮏ✀ࡣྎ‴டᒣᓥࢆᇶ⏘ᆅࡍࡿXenograpsus testudinatus ྠᐃࡉࢀ ࡓ㸦NGet al. 2014㸧ࠋᮏ✀ࢆྵࡴ Xenograpsus ᒓࡣୡ⏺࡛ 3 ✀ࡋሗ࿌ࡉࢀ࡚࠾ࡽࡎࠊࡑࡢ⏕≀Ꮫⓗ▱ぢ ࡣ㠀ᖖஈࡋ࠸ࠋ➹⪅ࡽࡣ2014 ᖺ 5 ᭶ࡼࡾ㝶ᮏ✀ࡢ⏕ែᏛⓗ◊✲ࢆ㐍ࡵࠊࡑࡢ⏕ᜥ㔞ࡀ 3,100㹼3,800 ಶయ࡛࠶ࡿࡇࠊᮏ✀ࡢศᕸࡀ◲㯤ᓥ༡ഃᾏ㠃㝈ࡽࢀࠊࡘࠊᓊᐤࡾࡢ୍㒊ࡢᆅᇦࡋ⏕ᜥࡋ ࡚࠸࡞࠸ࢆ᫂ࡽࡋࡓࠋᮏ✀ࡢಶయ⩌⏕ែᏛⓗ◊✲ࡣ⌧ᅾࡶ⥅⥆୰࡛࠶ࡿࠋ ࡣࡌࡵ
࣍࢘࢟࢞ࢽᒓ㸦௬⛠㸧Genus Xenograpsus Takeda & Kurata, 1977 ࡣࠊ⌧ᅾ 3 ✀ࡢࡳࡀሗ࿌
ࡉࢀ࡚࠾ࡾࠊࡑࡢ࡚ࡀᾏᗏⅆᒣࡶࡋࡃࡣⅆᒣᛶᄇẼࡀᄇฟࡋ࡚࠸ࡿᾏᇦࡢࡳ⏕ᜥࡋ࡚
࠸ࡿࠋࡑࢀࡽࡣ1977 ᖺᮾி㒔ᑠ➟ཎࡢすஅᓥ᪂ᓥࡽ᪂ᒓ᪂✀ࡋ࡚グ㍕ࡉࢀࡓࢽࢩࣀ
ࢩ࣐࣍࢘࢟࢞ࢽX. novaeinsularis Takeda & Kurata, 1977ࠊྎ‴᪉ࡢடᒣᓥࡽሗ࿌ࡉࢀࡓ
X. testudinatus N. K. Ng, Huang & Ho, 2000ࠊཬࡧࢽ࣮ࣗࢪ࣮ࣛࣥࢻ᪉ᾏᇦ࠶ࡿࢣ࣐ࣝࢹ
1993 ᖺࠊ㮵ඣᓥ┴༑ᓥᮧᝏ▼ᓥࡢᾏᗏ Ἠࠊཬࡧࠊᮾி㒔ᑠ➟ཎㅖᓥ◲㯤ᓥ࡛ࢽࢩࣀ
ࢩ࣐࣍࢘࢟࢞ࢽࡢ⏕ᜥࡀሗ࿌ࡉࢀ㸦Ṋ⏣ࡽ 1993㸧ࠊ2014 ᖺࡣ㮵ඣᓥ┴୕ᓥᮧ◲㯤
ᓥ࿘㎶ᾏᇦࡽX. testudinatus ࡀሗ࿌ࡉࢀࡿ࡞㸦NG et al. 2014㸸ᅗ 1&2㸧ࠊᮏᒓࡢ᪥ᮏ
࿘㎶ᾏᇦ࠾ࡅࡿ᪂ࡓ࡞⏕ᜥᆅࡀ᫂ࡽ࡞ࡾࡘࡘ࠶ࡿࠋࡋࡋ࡞ࡀࡽࠊᮏᒓࡢ࢝ࢽ㢮
㛵ࡍࡿ◊✲ࡣࠊࡑࡢࢇࡀศ㢮Ꮫⓗ◊✲࡛ࠊ⏕≀Ꮫⓗࠊ⏕ែᏛⓗ◊✲ࡣJENGet al.㸦2004b㸧
ࡼࡿX. testudinatus ࡢᦤ㣵⏕ែ㛵ࡍࡿ◊✲ྠ⾜ࡗࡓྠ✀ᗂ⏕ࡢᙧែࢆグ㍕ࡋࡓ
ࡶࡢ㸦JENGet al. 2004a㸧ࡔࡅ࡛࠶ࡿࠋࡑࡇ࡛ࠊᮏ◊✲࡛ࡣࠊᾏᗏⅆᒣࡸⅆᒣᛶᄇẼࡢᄇฟ
ࡍࡿ≉␗࡞⎔ቃ⏕ᜥࡍࡿᮏᒓࡢ⏕ែࢆ◊✲ࡍࡿୖ࡛ྍḞ࡞⏕≀Ꮫⓗᇶ♏▱ぢࢆᚓࡿ ࡇࢆ┠ⓗࡋࡓࠋ ᮏ◊✲ࢆᐇࡍࡿᙜࡓࡾࠊㄪᰝ᥇㞟ࡈ༠ຊ࠸ࡓࡔ࠸ࡓᮏᏛỈ⏘Ꮫ㒊⦎⩦⯪༡ᫍࡢ ᖜ㔝᫂ṇ⯪㛗ࡣࡌࡵ⤌ဨⓙᵝ῝ࡃឤㅰࡋࡲࡍࠋࡲࡓࠊ⌧ᆅ࡛ࡢ SCUBA ࡼࡿᶆᮏ ᥇㞟ከ࡞ᑾຊࢆ࠸ࡓࡔ࠸ࡓᮏᏛᢏ⾡㒊⫋ဨᯇᒸ⩫ዪྐࠊ୕ᓥᮧ◲㯤ᓥᅾఫࡢᲚཎẶ ῝ㅰ࠸ࡓࡋࡲࡍࠋ࡞࠾ࠊᮏ◊✲㈝ࡢ୍㒊ࡣᏛ㛗㔞⤒㈝㺀ࢥ◊✲㺁ࡼࡿࠋ ᮦᩱ࠾ࡼࡧ᪉ἲ ㄪᰝࡣࠊ2014 ᖺ 5 ᭶ࠊ8 ᭶ࠊ10 ᭶◲㯤ᓥ༡ഃᾏ㠃ࡢᾏᓊ⥺ἢࡗ࡚ 10 Ⅼࠊ8 ᭶ ཬࡧ10 ᭶ࡣࡇࡢ 10 Ⅼຍ࠼ᾏᓊࡽἈྥࡗ࡚ 50m ࡢࣛࣥࢆ 2 ᮏ୪⾜ࡋ࡚タ⨨ࡋ ࡚⾜ࡗࡓࠋᾏᓊ⥺ἢࡗࡓ10 Ⅼ࡛ࡣࠊࡑࢀࡒࢀ 2 ಶࢆ 1 ⤌ࡋࡓࢺࣛࢵࣉ㸦ᕷ㈍ࡢ㨶࢟ࣛ ࣮㸸ࢧࢬࡣ26.5×26.5×39cmࠊ┠ྜ࠸⣙ 2mm㸧ࢆ 1 ኪタ⨨ࡋࡓࠋ50m ࡢࣛࣥࢺࣛࣥࢭ ࢡࢺἲ࡛ࡣࠊ5m 㛫㝸 2 ಶ 1 ⤌ࡢࢺࣛࢵࣉࢆ 1 ኪタ⨨ࡋࡓࠋ᥇㞟ಶయࡣ⢭ᗘ 0.05 ੈࡢ ࣀࢠࢫ࡛⏥㛗ࠊ⏥ᖜࢆィ ࡋࠊ㞤㞝ࠊᢪ༸ࡢ᭷↓ࢆグ㘓ࡋࠊ୍㒊ࡢಶయࢆ㝖ࡁᨺὶࡋࡓࠋ ࡲࡓࠊ5 ᭶ 10 ᭶ࡢㄪᰝ࡛ࡣ࣐࣮࢟ࣥࢢἲࢆ⏝࠸࡚⏕ᜥ㔞ࢆ᥎ᐃࡋࡓࠋᐇ㦂ᐊᣢࡕᖐࡗ ࡓᢪ༸ಶయࡣ║ᐇయ㢧ᚤ㙾ୗ࡛༸ᩘࢆィᩘࡍࡿྠࠊࡑࡢ࠺ࡕ50 ༸ࢆ㑅ࡧฟࡋ༸ᚄ ࢆ ᐃࡋࡓࠋྠࠊㄪᰝᾏᇦࡢỈ㉁㸦pH㸧࠾ࡼࡧẼἻ୰ࡢ◲≀㔞ࡶ ᐃࡋࡓࠋ ᅗ1 ◲㯤ᓥᾏᇦ࡛᥇㞟ࡉࢀࡓ Xenograpsus
testudineatus Ng, Huang & Ho, 2000 ᅗ2 ⏕ᜥᾏᇦᾏᗏࡢᵝᏊ
3
⤖ᯝ࠾ࡼࡧ⪃ᐹ ㄪᰝᾏᇦࡢpH ್ࡣᖹᆒ 6.1±0.03㸦ࢹ࣮ࢱᩘ 11㸧㏻ᖖࡢᾏỈࡢ್㸦⣙ 8.3㸧ࡼࡾప࠸ ್ࢆ♧ࡋࡓࠋẼἻྵࡲࢀࡿ◲≀ࡣ0.3ppm ࡛࠶ࡗࡓࠋࡇࢀࡽ◲≀㔞 pH ࡢ㛫 ࡣఱࡽࡢ㛵ಀࡀணࡉࢀࡿࡀࠊᅇࡣㄪᰝ࡛ࡁ࡞ࡗࡓࡢ࡛ᚋㄪᰝࡍࡿᚲせࡀ࠶ࢁ࠺ࠋ 5 ᭶ࡢㄪᰝ࡛ࡣ࢜ࢫ 365 ಶయࠊ࣓ࢫ 93 ಶయࡀ᥇㞟ࡉࢀࠊ࣐࣮࢟ࣥࢢἲࡼࡿ⥲⏕ᜥᩘࡣ 3,717 ಶయ୪ࡧ 3,258 ಶయ᥎ᐃࡉࢀࡓࠋ10 ᭶ࡢㄪᰝ࡛ࡣ࢜ࢫ 351 ಶయࠊ࣓ࢫ 52 ಶయࡀ ᥇㞟ࡉࢀࠊ⥲⏕ᜥᩘࡣ 3,147 ಶయ᥎ᐃࡉࢀࡓࠋᚑࡗ࡚ࠊᮏ✀ࡣ◲㯤ᓥ༡ഃᾏ㠃ࡢ ⣙100m×50m ࡢ㝈ࡽࢀࡓ⠊ᅖ 3,100㹼3,700 ಶయࡀ⏕ᜥࡋ࡚࠸ࡿ⪃࠼ࡽࢀࡿࠋࡲࡓࠊ ᢪ༸ಶయࡀ5 ᭶☜ㄆࡉࢀ 8 ᭶ࡣ☜ㄆࡉࢀ࡞ࡗࡓࡇࡽᮏ✀ࡢ⏘༸ᮇࡣࡢ࣡ ࢞ࢽ⛉ྠᵝࠊ㹼ึኟ࡛ࡣ࡞࠸⪃࠼ࡽࢀࡿࠋ⏥㛗⤌ᡂࡢᏘ⠇ኚࢆࡳࡿࠊ10 ᭶ ᑠᆺಶయࡢຍධࡀㄆࡵࡽࢀࠊࡑࡢᚋࠊ㞝࡛ࡣ⩣ࠎᖺࡢ10 ᭶ࡲ࡛ࠊ㞤࡛ࡣ⩣ᖺࡢ 5 ᭶ࡲ࡛ ᫂░࡞ࢧࢬ⩌ࡀぢ࠼ࡿࡇࡽࠊ㞝ࡣ⣙2 ᖺࠊ㞤ࡣ⣙ 1 ᖺ༙ࡢᑑ࡛࠶ࡿ⪃࠼ࡽࢀࡓࠋ ᮏ✀ࡢศᕸࡀỈ㉁ࠊ≉ప࠸pH ್㛵㐃ࡍࡿࡢ࡛ࡣ࡞࠸⪃࠼ࠊⅆᒣ⏤᮶ࡢẼἻࡀ ᄇฟࡍࡿ⟠ᡤࡢᩘಶయᩘࡢ㛵ಀࢆ᳨ウࡋࡓࡀࠊ᫂░࡞ṇࡢ┦㛵ࡣㄆࡵࡽࢀ࡞ࡗࡓࠋ ࡋࡋ࡞ࡀࡽᮏ✀ࡢศᕸᵝᘧࡣ᫂ࡽ୍ᵝศᕸ࡛ࡣ࡞ࡃࠊἢᓊ㒊㞟୰ࡋ࡚࠸ࡿࡇࡀ ศࡗࡓࠋࡉࡽࠊἢᓊࡽ20㹫㞳ࢀࡓἈྜ࡛ࡶ 4 ಶయ௨ୖฟ⌧ࡍࡿⅬࡀ࠶ࡾࠊࡘἢᓊ 㒊ࡢಶయࡢ⏥㛗ࡀࠊἈྜࡢᆅⅬࡢಶయẚ࡚ࡁ࠸ഴྥࢆ♧ࡋࡓࠋࡑࡢᆅⅬࡢpH ್ࡣ 7.58ࠊ୪ࡧ 7.94 ㏆ഐࡢᆅⅬࡢࡑࢀࡼࡾపࡗࡓࠋᅇࡢㄪᰝ࡛ࡣࡲࡔ༑ศ࡛࠶ࡿ ࡢ࡛ࠊᚋࢢࣜࢵࢻㄪᰝ࡞ヲ⣽࡞ㄪᰝࡀᚲせ࡛࠶ࡿࠋ ᘬ⏝ᩥ⊩
JENG, M. S., CLARK, P. F. and NG, P. K. L. 2004a. The First Zoea, Megalopa, and First Crab Stage of
the Hydrothermal Vent Crab, Xenograpsus testudinatus (Decapoda: Brachyura: Grapsoidea) and Systematic Implications for the Varunidae. Journal of Crustacean Biology, 24: 188-212.
JENG, M. S., NG, N. K. and NG, P. K. L. 2004b. Hydrothermal Vent Crabs Feeds on Marine Snow.
Nature, 432: 969.
MCLAY, C. L. 2007. New Crabs from Hydrothermal Vents of the Kermadec Ridge Submarine
Volcanoes, New Zealand: Gandalfus gen. nov. (Bythograeidae) and Xenograpsus (Varunidae) (Decapoda: Brachyura). Zootaxa, 1524: 1-22.
NG, N. K., HUANG, J. F. and HO, P. H. 2000. Description of a New Species of Hydrothermal Crab,
Xenograpsus testudinatus (Crustacea: Decapoda: Brachyura: Grapsidae). In: Proceedings of the International Symposium on Marine Biology in Taiwan – Crustacean and Plankton Taxonomy,
Ecology and Living Resources (Eds. HWANG, J. S., WANG, C. H. and CHAN, T. Y.), 191-199,
NG, N. K., SUZUKI, H., SHIH, H. T., DEWA, S. I. and NG, P. K. L. 2014. The Hydrothermal Crab,
Xenograpsus testudinatus Ng, Huang & Ho, 2000 (Crustacea: Decapoda: Brachyura: Grapsidae) in Southern Japan. Proceedings of the Biological Society of Washington, 127(2): 391-399.
TAKEDA, M. and KURATA, Y. 1977. Crabs of the Ogasawara Islands. IV. A Collection Made at the
New Volcanic Island, Nishino-Shima-Shinto, in 1975. Bulletin of National Science Museum (A) Zoology, 3(2): 91-111.
Ṋ⏣ṇ࣭Ṋෆᏹྖ࣭Ⳣᘯ⾜ 1993㸬ࢽࢩࣀࢩ࣐࣍࢘࢟࢞ࢽࡢⓎぢ㸬⮬↛⎔ቃ⛉Ꮫ◊
✲㸪6㸸59-64㸬
0